ارزیابی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی (مورد پژوهی: شهر ساحلی منجیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

2 کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

4 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی شهر منجیل و ارائه راهکارهایی به‌منظور توسعه صنعت گردشگری در این منطقه می‌‌باشد. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و متدولوژی پژوهش، توصیفی - تحلیلی است. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های موردنیاز از روش کتابخانه‌ای و میدانی بهره گرفته شد. جامعة آماری در پژوهش حاضر را اساتید و دانشجویان دکتری رشته‌های جغرافیا، برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی، کارشناسان و متخصصین حوزه گردشگری استان گیلان و شهر منجیل تشکیل داده‌اند که اطلاع کافی از گردشگری و شهر منجیل داشته‌اند. همچنین حجم نمونه بر مبنای نرم‌افزار Sample Power، تعداد ۳۰ نفر که در دسترس بودند انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌های میدانی از ابزار پرسش‌نامه استفاده شد که روایی آن ازنظر محتوایی و ظاهری به تأیید خبرگان رسید. در این پژوهش به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و رتبه‌بندی فریدمن در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد از میان عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی شهر منجیل به‌جز مؤلفه‌های اجتماعی - رفتاری با مدیریتی - نهادی و همچنین اجتماعی - رفتاری با زیست‌محیطی که رابطه معناداری ضعیفی بین آن‌ها وجود دارد در سایر مؤلفه‌ها رابطه مثبت و معنادار می‌باشد. به عبارتی بیشترین میزان همبستگی بین مؤلفه‌های اقتصادی با مدیریتی - نهادی (۷۲۶/۰) و کم‌ترین میزان همبستگی بین مؤلفه‌های اجتماعی - فرهنگی با مدیریتی - نهادی (۲۵۶/۰) می‌باشد. همچنین با استفاده از آزمون فریدمن مشخص گردید مؤلفه اقتصادی با مجموع میانگین ۲۰۶/۲ نسبت به دیگر مؤلفه‌های پژوهش در بدترین وضعیت قرار دارد که لازم است مدیران و مسئولین شهر منجیل در راستای بهبود این شاخص تلاش بیشتری داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation and Analysis of Factors Affecting the Development of Coastal Tourism (Study Case: Manjil Coastal City)

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Dehghani Gishi 1
  • Soude Noormohammadi 2
  • Milad Babayi Elyasi 3
  • Narjes Sadat Barakbaf 4
1 M.Sc in Urban Planning, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 M.Sc in Urban Design, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, University of Science and Technology, Tehran, Iran.
3 M.Sc in Urban Planning, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Guilan University, Rasht, Iran.
4 M.Sc in Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research is to evaluate and analyze the factors affecting the development of coastal tourism in Manjil city and to provide solutions for the development of the tourism industry in this region. The research method is applied in terms of purpose and research methodology is descriptive-analytical. In order to collect the required information and data, library and field methods were used. The statistical community in the current research was formed by professors and doctoral students of geography, urban planning and urban planning, experts and specialists in the field of tourism in Gilan province and Manjil city, who had sufficient knowledge of tourism and Manjil city. Also, the sample size based on Sample Power software, 30 people who were available were selected. In order to collect field data, a questionnaire tool was used, the validity of which was confirmed by experts in terms of content and appearance. In this research, in order to analyze the data, Pearson's correlation coefficient and Friedman's ranking tests were used in the SPSS software environment. The results of the research showed that among the factors affecting the development of coastal tourism in Manjil city, except for the social-behavioral and managerial-institutional components, as well as the social-behavioral and environmental components, which have a weak significant relationship between them, there is a positive and significant relationship in other components. In other words, the highest degree of correlation between economic and managerial-institutional components is (0.726) and the lowest degree of correlation is between social-cultural and managerial-institutional components (0.256). Also, by using Friedman's test, it was determined that the economic component with a total average of 2.206 is in the worst situation compared to other components of the research, and it is necessary for the managers and officials of Manjil city to make more efforts to improve this index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Coastal tourism development
  • Manjil city

مراجع

  • اربابی سبزواری، آزاده. علیزاده، محمد. زمانی، حمید. و رحیمی، محمد. (۱۳۹۸). کاربرد ماتریس لئوپولد ایرانی در تبیین اثرات اجتماعی – اقتصادی فیزیکی پروژه گردشگری هزاره و یک شهر (مطالعه موردی: پروژه هزار و یک شهر منطقه ۲۲ تهران). مطالعات جامعه‌شناختی شهری، ۹ (۳۰)، 185-218.

https://urb.dehaghan.iau.ir/article_665674.html

  • ایمانی، بهرام. و پیروز، سجاد. (1400). عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری روستاهای ساحلی شهرستان تالش. مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 2(3)، 103-120.

https://doi.org/10.22124/GSCAJ.2021.20548.1099

  • برومند، بابک. کاظمی، علی. و رنجبران، بهرام. (۱۳۹۷). توسعه مدل بومی سنجش رقابت‌پذیری گردشگری مقاصد گردشگری ایران. تحقیقات بازاریابی نوین، ۱۵ (۸)، ۱۰۵-۱۲۲.

https://doi.org/10.22108/nmrj.2018.105465.1339

  • بنیادی، طیبه. طیب‌نیا، سیدهادی. و حمیدیان‌پور، محسن. (1401). شناسایی و تحلیل موانع توسعه گردشگری در دریای عمان (مطالعه موردی: سواحل استان سیستان و بلوچستان). مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 3(2)، 27-47.

https://doi.org/10.22124/GSCAJ.2022.20612.1104

  • پوراحمد، احمد. حسینی، علی. خروجی، حسن. و علیزاده، محمد. (۱۳۹۲). اولویت‌سنجی راهبردهای توسعه گردشگری فرهنگی منطقه الموت قزوین. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، ۴۵ (۳)، ۱-۱۷.

https://doi.org/10.22059/JHGR.2013.35242

  • حسینی، سیده زهرا. (1394). بررسی چالش‌ها و موانع توسعه گردشگری شهری ایلام. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی توریسم، مؤسسه آموزش عالی باختر ایلام. ایلام، ایران.
  • حق زاد، آمنه. عظیمی یوشانلویی، ایرج. رمضانی پور، مهرداد. و بزرگمهر، کیا. (1399). پیامدهای منفی توسعه‌ی گردشگری شهری در منطقه‌ی 22 تهران، از دیدگاه شهروندان و کارشناسان. برنامه ریزی و آمایش فضا، 24(2)، 171-199.

http://hsmsp.modares.ac.ir/article-۲۱-۳۹۳۹۱-fa.html

  • حکمت ‌نیا، حسن. (۱۳۹۹). ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری شهر میبد. گردشگری شهری، ۷ (۲)، ۷۱-۸۴.

https://doi.org/10.22059/JUT.2020.284076.675

  • درویشی، رضا. رضایی، محمدرضا. و شمس‌الدینی، علی. (۱۳۹۷). بررسی نقش گردشگری ساحلی در توسعه اقتصادی ازنظر شهروندان (مطالعه موردی: بندر دیلم). جغرافیا، ۸ (32)، ۴۱۱-۴۲۶.

https://dorl.net/dor/20.1001.1.22286462.1397.8.4.24.7

  • راستای، عبدالقادر. (۱۳۹۸). ارزیابی اثرات گردشگری بر ابعاد مختلف جامعه میزبان (مطالعه موردی: روستای تمین، شهرستان میرجاوه)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی گردشگری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
  • رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا. رمضان­ نژاد، یاسر. و پور طاهری، مهدی. (۱۳۹۶). سنجش رضایت گردشگران از مقاصد گردشگری ساحلی مناطق روستایی استان گیلان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، ۴۹ (۳)، ۵۷۱-۵۸۵.

https://doi.org/10.22059/JHGR.2016.56925

  • سجادی، ژیلا. رضویان، محمدتقی. حیدری، جهانگیر. و جمالی، حسین. (۱۳۹۷). نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری ساحلی از دیدگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی: شهر بوشهر). پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، ۹ (۳۳)، ۱-۱۶.

https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285229.1397.9.33.1.0

  • سجادی، ژیلا. سالاری سردری، فرضعلی. بیرانوند زاده، مریم. و بوچانی، محمدحسین. (۱۳۹۲). ظرفیت سنجی گردشگری ساحلی پایدار (مطالعه موردی، شهرستان کنگان). کاوش­های جغرافیای مناطق بیابانی، ۱ (۲)، ۱۲۳-۱۴۶.

DOR:20.1001.1.2345332.1392.1.2.7.5

  • شرکا، سعید. علیزاده، کتایون. و جعفری، حمید. (1401). ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری (نمونه موردی: شهر بجنورد). گردشگری شهری، 9(2)، 128-146.

http://doi.org/10.22059/JUT.2022.340958.1025

  • شبیری، محمد. میبودی، حسین. و حاجی‌حسینی، افسانه. (۱۳۹۲). پیامدهای محیط زیستی گردشگران بر نواحی ساحلی دریای مازندران از دیدگاه مردم و مسئولین. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، ۵ (۲)، ۱۲۸-۱۴۴.

https://tourismpd.journals.umz.ac.ir/article_542.html

  • طولابی ­نژاد، مهرشاد. پودینه، محمدرضا. و طولابی ­نژاد، میثم. (۱۳۹۹). گردشگری روستایی (مدیریت و بازاریابی). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • عابدینی، اصغر. ساکت حسنلوئی. و اظهری، علی. (1399). توسعه گردشگری طبیعی (ساحلی) با رهیافت تقویت پایداری منظر طبیعی (مطالعه موردی: محدوده سد حسنلو نقده). برنامه ریزی توسعه گردشگری، 9(32)، 107-122.

https://doi.org/10.22080/JTPD.2020.17967.3207

  • عنابستانی، علی‌اکبر. و معصومی، مهدی. (۱۴۰۰). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری دریاچه‌ای در ایران (مطالعه موردی: دریاچه‌های استان فارس). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۱ (۶۳)، ۱۹۳-۲۱۶.

http://dx.doi.org/10.52547/jgs.21.63.193

  • غلامی، یونس. و خلجی، نسترن. (۱۳۹۶). تدوین و اولویت‌بندی راهبردهای توسعه گردشگری با رویکرد پایداری (مطالعه موردی: شهر کاشان). گردشگری شهری، ۴ (۲)، ۱۷-۳۰.

https://doi.org/10.22059/jut.2017.137382.147

  • مروتی شریف ­آبادی، علی. ابوهاشم آبادی، فرزانه. و اسدیان اردکانی، فائزه. (۱۳۹۵). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری یزد با رویکرد VIKOR فازی. گردشگری و توسعه، ۵ (۷)، ۱۲۹-۱۴۷.

https://doi.org/10.22059/JUT.2017.137382.147

  • معصومی، مهدی. عنابستانی، علی‌اکبر. فاضل‌نیا، غریب. و خوارزمی، امیدعلی. (۱۴۰۰). تحلیل پیشران‌های کلیدی اثرگذاری شاخص‌های گردشگری تجاری بر پایداری سکونت‌گاه‌های روستایی با رهیافت آینده‌پژوهی (مطالعه موردی: منطقه تجاری دهشیخ – سیگار استان فارس). برنامه‌ریزی و توسعه شهری، ۱۰ (۳۷)، ۷-۳۷.

https://doi.org/10.22080/JTPD.2021.20385.3422

  • مهدی­زاده، احمد. محمدزاده، رحمت. و بیگ بابایی، بشیر. (۱۳۹۹). تحلیل متغیرهای مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری در منطقه ارسباران (نمونه موردی: شهرستان هوراند). جغرافیایی سرزمین، ۱۷ (۶۸)، ۳۶-۵۸.

https://sarzamin.srbiau.ac.ir/article_17331.html

  • موسوی، میرنجف. کهکی، فاطمه سادات. و جلالیان، سیداسحاق. (۱۳۹۸). ارزیابی عناصر مؤثر بر توسعه گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر ارومیه). گردشگری شهری، ۶ (۲)، ۶۱-۷۷.

https://doi.org/10.22059/JUT.2019.240063.371

  • نصیری هنده خاله، اسماعیل. افتخاری، الهام. و طراوتی، نگار. (1400). تاثیر کیفیت محیطی در جذب گردشگر به مقاصد گردشگری در شهرهای کوچک (مطالعه موردی: شهر کلور). برنامه ریزی منطقه‌ای، 11(44)، 327-340.

https://doi.org/10.30495/jzpm.2022.4250

  • نظریان، شیرین. (۱۳۹۵). تحلیل اثرات محیط‌های تأثیرگذار بر توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، اصفهان.
  • وحیدزادگان، فریبا. و زنگی­ آبادی، علی. (۱۳۹۹). سنجش میزان شناخت تصویری گردشگران از منظر شهری به‌منظور تبیین برند مقصد گردشگری (موردپژوهشی: کلان‌شهر اصفهان). محیط‌شناسی، ۴۶ (۳)، ۴۵۵-۴۷۲.

https://doi.org/10.22059/JES.2021.315896.1008102

  • یوسف جمالی، سوزان. متولی، صدرالدین. ملکشاهی، غلامرضا. و رجبی، آزیتا. (1400). تحلیلی بر نقش گردشگری ساحلی در توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهرهای ساحلی بابلسر، نور و رویان). برنامه ریزی و آمایش فضا، 25(4)، 45-70.

http://hsmsp.modares.ac.ir/article-۲۱-۵۶۸۴۴-fa.html

  • Ata, G. G; Parvin, D; Maryam, G. (2017). Ranking Tourism Attractions Based on Potential to Attract Tourists by Using Numerical Taxonomy Model (Case: City of Khoy), Urban Economics and Management. 5(4),119- 132.

https://doi.org/10.29252/iueam.5.20.113

  • Davenport, J; Davenport, J.L. (2006). The impact of tourism and personal leisure transport on coastal environment: A review. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 67(1), 280-292.

https://doi.org/10.1016/j.ecss.2005.11.026

  • European Commission (EC). (2014). A European Strategy for more Growth and Jobs in Coastal and Maritime Tourism. Retrieved from.
  • Karadimitriou, C; Pappas, N. (2019). Virtual Reality and Nature Tourism. In: Tourism Naturally Conference, 4-6 June, Buxton, United Kingdom.

http://sure.sunderland.ac.uk/id/eprint/11225

  • Kozhokulov, S; Chen, X; Yang, D; Issanova, G; Samarkhanov, K; Aliyeva, S. (2019). Assessment of Tourism Impact on the Socio-Economic Spheres of the Issyk-Kul Region (Kyrgyzstan), Journal of Sustainability, 17(11), 1-14.

https://doi.org/10.3390/su11143886

  • Milano, C; Novelli, M; Cheer, J. M. (2019). Overtourism and tourismphobia: A journey through four decades of tourism development, planning and local concerns. Tourism planning & Development, 16(4), 353-357.

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/21568316.2019.1599604

  • NGUYEN, C.D; NGO, T.L; Do, N.M; NGUYEN, N.T. (2020). Key Factors Affecting Sustainable Tourism in the Region of South-central Coast of Vietnam, Journal of Asian Finance Economics and Business, 7(12), 977-993.

https://doi.org/10.13106/jafeb.2020.vol7.no12.977

  • Noronha, L. (2002). Coastal Tourism, Environment, and Sustainable Local London: TER.
  • Orams, M; Lueck, M. (2016). Marine Tourism. Journal of Encyclopedia of Tourism, Springer Int. Pub., 585-586.

https://doi.org/10.1007/978-3-319-01669-6_414-1

  • Stecker, B; Hartmann, R. (2019). Case Study: Balancing the Sustainability of Tourism in City Destinations - the Case of Dubrovnik. Corporate Sustainability and Responsibility in Tourism, 373-382. 

https://doi.org/10.1007/978-3-030-15624-4_22

  • UNEP (United Nations Environment Programme). (2009). Sustainable Coastal Tourism, Regional Activity Centre (PAP/RAC).
  • Koval, V; Mykhno, Y; Antonova, L; Plekhanov, D; Bondar, V. (2019). Analysis of environmental factors effect on the development of tourism. Journal of Geology and Geoecology, 28(3), 445-456.

http://dx.doi.org/10.15421/111941

  • World Tourism Organization. (2013). UNWTO Annual Report 2012, UNWTO, Madrid.
  • World Tourism Organization. (2019). Why tourism? Retrieved on 2 October 2019.
توسعه پایدار شهری
دوره 4، شماره 10
اردیبهشت 1402
صفحه 53-69

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار