راهنمای آماده سازی و تنظیم مقاله

فصلنامه توسعه پایدار شهری فقط مقالات علمی را می­پذیرد که شامل مقالات پژوهشی، مروری، موردی و مفهومی هستند. همچنین، در راستای سیاست‌های نشریه، تنها پژوهش‌های کمی -کیفی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که توصیفی نباشند و بر تحلیل‌های نویسنده مبتنی باشند. موضوع مقاله باید در حوزۀ پژوهش‌های معماری، شهرسازی باشد. موضوع باید بدیع باشد و موجب ارتقای سطح دانش در حوزه‌های ذکرشده شود؛ در عین حال پرهیز از کلی‌گویی، دوری از تعصب به مسئله و مستدل بودن مطالب نیز باید مد نظر قرار گیرد.

 

به طور خلاصه عوامل زیر باعث عدم‌تأیید مقاله در مرحلۀ نخست (هیات تحریریه) ارسال می ­شود:

  • عدم سنخیت با محورهای مطالعاتی مجله (زمینه‌های معماری (معماری منظر، مرمت، تکنولوژی، انرژی)، شهرسازی (طراحی شهری و برنامه‌ریزی شهری) و مباحث مربوط به توسعه پایدار شهری)
  • عدم برخورداری از ساختار علمی (فاقد سؤال، نظریه)و اتکا به گردآوری یا روش انشایی یا گزارشی در محتوای مقاله.
  • خارج بودن روش تحقیق یا موضوع مقاله از امکان داوری مجله.
  • تکراری بودن محتوای مقاله (قسمت اعظم سؤال یا فرضیه مقاله قبلاً در مقالات دیگر بررسی شده است).
  • عدم رعایت دستورالعمل ذکر شده در بخش راهنمای نویسندگان.

از نویسندگان محترم درخواست می‌شود برای جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه و تسریع در روند دریافت، داوری و پذیرش مقالات، از بارگذاری مقالات ناقص یا مقالاتی که با رویکرد مجله تطابق ندارند و مقالاتی که با دستورالعمل راهنمای نویسندگان تنظیم نشده باشند، خودداری کنند.

 

  • ساختار و بخش­ های اصلی مقاله

مقاله ارسالی باید دارای بخش­های زیر با حفظ ترتیب باشد: عنوان، چکیده و واژگان کلیدی (فارسی و انگلیسی به‌صورت جداگانه)، مقدمه، پیشینه و مبانی نظری تحقیق، روش تحقیق، بحث و یافته‌ها، نتیجه­ گیری، تقدیر و تشکر، اعلام عدم تعارض منافع، منابع و مأخذها(References).

 

1- عنوان: عنوان مقاله باید کمتر از 15 واژه باشد، روشن و بیانگر موضوع پژوهش باشد، تکراری نباشد و خطابی یا شعرگونه نباشد.

2- چکیده: مقاله ها باید دارای چکیده فارسی و انگلیسی باشند. این بخش باید به تنهایی بیان کننده تمام مقاله و به ویژه نتایج به دست آمده باشد. چکیده باید ساختارمند و شامل بیان مسئله، سؤال یا فرضیۀ تحقیق، هدف، روش تحقیق و نتیجه‌گیری باشد. چکیده نباید دربرگیرندۀ کوته‌نوشت یا اصطلاحات تخصصی تعریف‌نشده باشد. چکیدۀ مقاله باید حداکثر 300 کلمه باشد.

3- واژگان کلیدی: نویسنده باید واژگان اصلی مرتبط با موضوع مقاله را در پایان چکیده با عنوان واژگان کلیدی بیان کند. واژگان کلیدی باید بین 3 تا 5 واژه باشد که با ویرگول از یکدیگر جدا می‌شوند.

4- مقدمه و بیان مسئله: مقدمه مدخل مقاله و کلام نویسنده است که به شرح مسئله می‌پردازد؛ همچنین مقدمه باید دلایل ضرورت انجام پژوهش و هدف از انجام پژوهش را بیان کند. سؤالات پژوهشی و اهداف پژوهش نیز در مقدمه بیان می‌شوند.

5- پیشینه و مبانی نظری تحقیق:در پیشینۀ تحقیق، تحقیقات انجام‌شدۀ مرتبط با موضوع (مقالات علمی و گزارش‌های چاپ‌شدۀ مرتبط) بررسی و نتایج و دستاوردهای این تحقیقات به‌طور خلاصه بیان می‌شود. در پیشینه باید تفاوت رویکرد و روش مقالۀ حاضر با مقالات پیشین بیان شود. در مبانی نظری تحقیق تعاریف، مفاهیم و مباحث نظری مرتبط با موضوع، که در انجام پژوهش مورد استفاده قرار گرفته‌اند، باید بیان شوند. مبانی نظری تحقیق در واقع پشتوانۀ تحلیلی مقاله را شکل می‌دهد و فرضیۀ مقاله به آن متکی است. مبانی نظری نباید صرفاً شامل تعاریف و مفاهیم پایه‌ای باشد که در روش انجام پژوهش و نتایج آن تأثیر چندانی ندارند.

6- روش تحقیق: مراحل و نحوه انجام پژوهش- که در چکیده به آن اشاره شده بود- باید به‌طور کامل و با ذکر جزئیات در این بخش توضیح داده شود. روش انجام پژوهش باید به‌طور دقیق مشخص شود تا پژوهشگران بعدی، در صورت نیاز، بتوانند از همان روش برای انجام پژوهش‌های مشابه یا تکمیل پژوهش فعلی استفاده کنند.

7- بحث و یافته­ ها: یافته‌های پژوهش، پاسخ به سؤالات پژوهشی و در صورت وجود فرضیه، شواهد اثبات یا عدم اثبات فرضیه در این بخش ارائه می‌شود.همچنین نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش‌های مشابه و پیشینۀ تحقیق مقایسه می‌شود و هم‌راستایی، تفاوت و به‌طور کلی نسبت نتایج پژوهش حاضر با پژوهش‌های مرتبط قبلی بیان می‌شود.

8- نتیجه‌گیری و پیشنهادات: در این بخش یافته‌های مقاله بررسی و دستیابی یا عدم دستیابی به اهداف پژوهش و دلایل رد یا اثبات فرضیه‌(ها) بیان می‌شود؛ در نتیجه‌گیری، مقدمه، ارجاع و دلیل آورده نمی‌شود.

9- تقدیر و تشکر: در بخش تقدیر و تشکر باید نام و عنوان افراد، گروه‌ها و مؤسساتی که به‌صورت مادی یا غیرمادی بر روند انجام پژوهش اثرگذار بوده و موجب پیشرفت آن شده‌اند ذکر شود.

مثال:

  • از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه .................. / مرکز ...................... به خاطر حمایت مالی/ حمایت معنوی / همکاری در اجرای پژوهش حاضر سپاسگزاری می‌شود.
  • از آقای دکتر .............. / خانم دکتر ............... به خاطر بازبینی متن مقاله و ارائه نظرهای ساختاری تشکر و قدردانی می‌شود.
  • نگارندگان بر خود لازم/فرض می‌دانند از آقای دکتر ............. / خانم دکتر .................. به خاطر مطالعه متن مقاله حاضر و ارائه نظرهای ارزشمند سپاسگزاری نمایند.

 

10- اعلام عدم تعارض منافع: نویسندگان باید در پایان مقاله (پیش از فهرست منابع) عدم تعارض منافع خود را در انجام پژوهش بدین صورت اعلام کنند: نویسندگان اعلام می‌دارند که در انجام این پژوهش هیچ‌گونه تعارض منافعی برای ایشان وجود نداشته است. (تعارض منافع به حالتی گفته می‌شود که منافع شخصی مادی یا غیرمادی نویسنده یا نویسندگان با نتایج پژوهش در تعارض باشد و این موضوع بر روند انجام پژوهش یا اعلام صادقانۀ نتایج تأثیر بگذارد.)

11- فهرست منابع: مشخصات کامل منابعی که در نگارش مقاله از آن‌ها استفاده شده است باید در انتهای مقاله ذکر شود. منابع استفاده‌شده در مقاله باید حتی‌الامکان جدید و در ده سال گذشته منتشر شده باشند. ارجاع به مقالات علمی منتشرشده در مجلات معتبر نسبت به استفاده از کتاب و مقالات کنفرانس و مطالب برداشت‌شده از سایت‌های اینترنتی ارجحیت دارد. نحوۀ ارجاع‌دهی درونِ متن و دستورالعمل تنظیم منابع در لینک راهنمای ارجاع‌دهی و تنظیم منابع قابل مشاهده است.

12- سایر موارد: به‌جز رعایت ساختار اصلی مقاله، موارد دیگری نیز وجود دارند که توجه به آن‌ها ضروری است و موجب افزایش دقت اثر و ارتقای کیفیت آن می‌شود. از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: همسانی در به‌کار بردن اصطلاحات تخصصی، همسانی در زبان و روان و خوانا بودن مقاله، دقت در استفاده از منابع و ارجاع‌دهی صحیح، یکسان بودن روش ذکر تاریخ‌ها در سراسر مقاله (بدین معنی که همۀ تاریخ‌ها هجری شمسی یا هجری قمری یا میلادی باشند)، استفادۀ به‌جا و متناسب از شکل، نمودار و جدول برای روشن‌تر شدن موضوع، رعایت اصول مجله، از جمله برای تنظیم شکل ها، نمودارها و جداول. نحوۀ تنظیم متعلقات متن (جدول، شکل) و روش ارجاع‌دهی و تنظیم منابع را در ادامه ببینید.

 

  • نحوة ارائه مقاله

1- صفحه اول مقاله

صفحه نخست مقاله باید شامل موارد زیر باشد:

  • عنوان مقاله
  • نام و نام خانوادگی نویسندگان (از نویسندگان درخواست می‌شود حتماً شناسۀ ارکید داشته باشند و شناسۀ خود را به همراه مشخصات ارسال نمایند.)
  • اطلاعات مربوط به سمت، وابستگی سازمانی، رتبۀ علمی و اطلاعات تماس نویسندگان
  • نشانی پستی، ایمیل، تلفن و اطلاعات تماس نویسندۀ مسئول مقاله
  • چنانچه مقاله مستخرج از طرح پژوهشی یا رساله باشد، عنوان طرح‌پژوهشی یا رساله و همکاران نیز در صفحه اول درج گردد.

تبصره 1: همراه مقاله یک فایل جداگانه نیز ارسال شود که در آن نام و مشخصات نویسنده (نویسندگان) ذکر نشود و فقط شامل عنوان مقاله، چکیده فارسی و واژه‌های کلیدی باشد.

تبصره 2: در متن اصلی مقاله، فاصله بین خطوط 1 سانتی­متر، حاشیه صفحات از بالا 3 سانتی­متر، از پایین 2 سانتی­متر، و از طرفین 2/5 سانتی­متر تنظیم گردد. 

 

2- متن مقاله

  • مقاله باید به زبان فارسی و با رعایت اصول و آیین نگارش (مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی) تهیه‌شده باشد.
  • تعداد صفحات مقاله به همراه شکل ها، نمودارها، جدول‌ها و نقشه‌ها کم‌تر از 20 صفحهA4 و به صورت Word و Pdf ارسال گردد.
  • با برنامه رایانه‌ایWord (برای نسخۀ فارسی با قلم BZar12 و فاصله خطوط single؛ حروف‌چینی شده و فاقد اشتباهات تایپی باشد. همچنین مقاله‌ها باید در فرم دو ستون عمودی نگارش گردند. متن و عنوان مقاله مطابق جدول مشخصات نوشتاری مقاله تنظیم شود.

 

3- شکل، نمودار و نقشه

  • شکل ها، نمودارها و نقشه‌ها همگی با عنوان «شکل» و پس از ارجاع در متن در محل مناسب قرار بگیرند.
  • شکل ها (و نمودارهای) مقاله با شمارۀ مربوط نام‌گذاری و با فرمتJPEG و حداقل رزولوشن 300dpi به‌صورت فایل‌های مجزا بارگذاری شوند. درون متن ارسالی می توان از رزولوشن پایین تر جهت کاهش حجم فایل ارسالی استفاده کرد، مشروط بر آنکه خوانایی شکل ها حفظ شود.
  • مشخصات (عنوان و مأخذ) شکل ها در پایین آن ذکر شود.
  • شکل های مربوط به مقاله باید مستند (همراه با ذکر کامل مأخذ)، غیر تزئینی و از ارکان مقاله باشد.
  • در متن با ذکر شماره به همۀ شکل ها ارجاع داده شود.
  • در کنار محورهای نمودارها حتماً واحد یا توضیح مربوط مشخص شود.
  • کنار نقشه‌ها حتماً مقیاس (scale) آن‌ها درج شود.
  • مجموع تعداد شکل ها و جداول حداکثر 10 عدد پیش‌بینی شود.
  • شکل ها نباید از منابع غیر معتبر مانند وبلاگ یا سایت‌های غیرعلمی گرفته شده باشد.
  • قلم شکل، نمودار و نقشه مطابق جدول مشخصات نوشتاری مقاله تنظیم شود.

 

 4- جدول

  • جدول باید دارای ردیف و ستون باشد و هر ردیف و هر ستون آن شاخص (یا عنوان) مستقل داشته باشد؛ ردیف‌ها و ستون‌های جدول باید به هم مربوط باشند و از برهم‌کنش و مقایسۀ ردیف و ستون نتیجه‌ای منطقی حاصل شود.
  • اطلاعات فقط درصورتی باید در قالب جدول ارائه شوند که این قالب از طریق خلاصه‌سازی به ارائۀ بهتر و گویایی مطالب کمک کند، بنابراین متن‌های طولانی و شکل ها حتی‌الامکان نباید در قالب جدول ارائه شوند.
  • هر جدول باید طوری تنظیم شود که حداکثر از یک صفحه تجاوز نکند. جدولی که مطالب آن بیش از یک صفحه باشد باید در قالب متن مقاله ارائه شود.
  • جدول‌ها حتماً شماره، شرح و مأخذ داشته باشند و پس از ارجاع در متن مقاله در جای مناسب قرار بگیرند.
  • در متن با ذکر شماره به همۀ جداول ارجاع داده شود.
  • مشخصات (عنوان و مأخذ) جدول در بالای آن ذکر شود.
  • جدول‌ها حتماً به‌صورت فایلWord ارسال شوند و متن درون آنها، مطابق جدول مشخصات نوشتاری مقاله تنظیم شود.

 

مشخصات نوشتاری مقاله

 

جهت سهولت در نوشتن مقاله در قالب مجله می توان از نمونه استفاده نمود. (نمونه قالب نوشتاری مقاله)