ارزیابی و تحلیل احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری(مطالعه موردی: محله زرتشتیان کرمان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات دبی، امارات.

2 گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

امروزه احساس امنیت در فضاهای شهری به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اصلی شهروندان، مدیران، نهادهای انتظامی و برنامه­ریزان شهری تبدیل گشته که در صورت بی‌توجهی به آن، شرایط برای وقوع جرم فراهم می‌گردد به‌گونه‌ای که زندگی شهروندان را با خطر جدی مواجه خواهد کرد. ازاین‌رو هدف از نگارش مقاله حاضر، ارزیابی و تحلیل احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری محله زرتشتیان کرمان هست. این پژوهش ازنظر هدف جزء تحقیقات کاربردی و ازنظر ماهیت و روش جزء پژوهش‌های توصیفی - تحلیلی به‌حساب می‌آید. گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه‌ای با ۴ شاخص اصلی و ۲۳ گویه از طریق مرور اسناد معتبر پژوهشی و برداشت‌های میدانی استخراج گردیده است. جامعه آماری تحقیق شهروندان محله زرتشتیان شهر کرمان می‌باشند و حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران به تعداد ۱۲۰ نفر از ساکنین محله مذکور جمع‌آوری و نحوه توزیع پرسشنامه، به‌صورت تصادفی بوده است. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌های حاصل از مطالعات میدانی از نرم‌افزار spss و آزمون‌های‌ آماری فریدمن و ضریب همبستگی اسپیرمن بهره گرفته‌شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین مؤلفه‌های چهارگانه احساس امنیت شهروندان با یکدیگر ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد به‌نحوی‌که بیشترین میزان همبستگی بین مؤلفه‌های «اجتماعی - رفتاری» و «کالبدی - فضایی» با مقدار (۶۵۴/۰)؛ و کمترین میزان همبستگی بین مؤلفه‌های «نظارت» و «دسترسی» با مقدار (۲۳۴/۰) هست. همچنین با نتایجی که از آزمون فریدمن به دست آمد مشخص گردید که شاخص دسترسی با مجموع میانگین ۶۵/۱ نسبت به دیگر شاخص‌های پژوهش در بدترین وضعیت قرار دارد به این معنی که این شاخص نسبت به دیگر شاخص‌های پژوهش در سطح محله زرتشتیان از اهمیت بیشتری برخوردار هست. بعدازآن نیز شاخص اجتماعی – رفتاری، شاخص نظارت و درنهایت شاخص کالبدی – خدماتی قرار دارند. در پایان با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت این شاخص‌ها در عملکرد محله زرتشتیان ازجمله اصلاح و بهسازی فضاهای متروک‌شده، بهبود وضعیت روشنایی معابر و کوچه‌ها در شب، افزایش مشارکت شهروندان در اجرای طرح‌های شهری، بهبود وضعیت پیاده‌روها و معابر و غیره ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation and Analysis of Citizens' Sense of Security in Urban Spaces (Case study: Zartoshtian neighborhood of Kerman)

نویسندگان [English]

  • Zahra Rezaie Stebregh 1
  • Hossein Zabihi 2
  • Reza Ahmadian 3
1 Department of Architecture and Urbanism, Islamic Azad University, Emirates Branch, Dubai, UAE.
2 Department of Urban Planning, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Department of Architecture and Urban Planning, Islamic Azad University, Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

Nowadays, the sense of security in urban spaces has become one of the most important concerns of citizens, managers, law enforcement agencies and urban planners, and if it is ignored, the conditions for crime will be created in such a way that the lives of citizens will be in serious danger. Therefore, the purpose of writing this article is to evaluate and analyze the sense of security of citizens in the urban spaces of Zoroastrian neighborhood of Kerman. This research is part of applied research in terms of its purpose and descriptive-analytical research in terms of its nature and method. Data collection has been obtained through a questionnaire with 4 main indicators and 23 items through the review of valid research documents and field impressions. The statistical population of the research is the citizens of Zoroastrian neighborhood of Kerman city, and the sample size was collected according to Cochran's formula to the number of 120 residents of the said neighborhood and the distribution of the questionnaire was random. SPSS software and Friedman's statistical tests and Spearman's correlation coefficient were used to analyze the findings from the field studies. The results of the research showed that there is a positive and significant relationship between the four components of citizens' sense of security, so that the highest correlation between "social-behavioral" and "physical-spatial" components with a value of (0.645); And the lowest correlation between "monitoring" and "access" components is with the value (0.234). Also, with the results obtained from the Friedman test, it was found that the access index with a total average of 1/65 is in the worst condition compared to other research indices, which means that this index is more important than other research indices at the Zoroastrian neighborhood level. After that, there are the social-behavioral index, the monitoring index and finally the physical-service index. In the end, according to the results of this research, there are suggestions to improve the status of these indicators in the performance of the Zoroastrian neighborhood, including the improvement and improvement of abandoned spaces, improving the lighting conditions of roads and alleys at night, increasing the participation of citizens in the implementation of urban plans, improving the condition of sidewalks and Passages etc, are provided.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Feeling of Security
  • Urban Spaces
  • Zartoshtian Neighborhood
  • Kerman

مراجع

  • آذر، علی، و محمدی بیرنگ، مهدیه. (۱۳۹۸). تحلیل احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی با تأکید بر پارک‌های شهری، (مطالعه موردی: تبریز)، پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، ۱۰(۲0)، 27-40.

DOI:10.30473/grup.2020.7076

  • آراسته، مجتبی، و غفاری، حمید، و پور حسن‌زاده، محمدحسین. (۱۳۹۹). اولویت‌سنجی مناطق شهر اردبیل به‌منظور کاربست راهبردهای ارتقای امنیت شهری، دانش انتظامی، ۲۲(۴)، ۶۹-۹۲.

DOR:20.1001.1.17359252.1399.22.4.3.6

  • اسکندری ثانی، محمد، و سفالگر، سحر. (۱۴۰۱). شناسایی مؤلفه‌های کالبدی مؤثر در بهبود احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری (نمونه موردی: خیابان معلم و پاسداران شهر بیرجند)، مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان، ۱۶(۴)، ۴۰-۷.

DOI:10.22034/fakh.2022.322520.1529

  • بهرامی، فریبا، و مستوفی‌الممالکی، رضا، و سرائی، محمدحسین. (۱۳۹۶). تبیین نقش شاخص‌های کالبدی در راستای ارتقای امنیت شهروندان با رویکرد (P.T.E.D) (نمونه موردی: بافت فرسوده محله زینبیه اصفهان). جغرافیا و توسعه فضای شهری، ۴(۱)، 21-۱.

DOI:10.22067/gusd.v4i1.25811

  • پوراحمد، احمد، و آروین، محمود، و رحیم‌پور، نگار. (۱۳۹6). ارزیابی احساس امنیت زنان در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه یک شهر اهواز)، مطالعات شهری، ۶(۲۳)، ۵۳-۶۸.
  • حبیبی، سید محسن، و عرفانی، جواد، و نوید پور، محمدرضا. (۱۳۹۶). شکل‌گیری و دگرگونی مفهوم فضای عمومی در سکونتگاه‌های خودانگیخته پیرامونی کلان‌شهر تهران (نمونه موردی: اسلامشهر)، اندیشه معماری، 1(۱)، 2۳-۱.
  • درخشان، امیر مسعود. (۱۳۹۵). نقش ویژگی‌های کالبدی در ایجاد فضاهای عمومی امن در راستای کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی با رویکرد CPTED نمونه مورد شهر ورامین (پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد). دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ایران.
  • رضوانی، علی، و فتحی، منصور. (۱۳۹۱). بررسی عوامل مرتبط بااحساس ناامنی در محلات شهری در ناحیه ۳ و منطقه ۱۷ شهرداری تهران، رفاه اجتماعی، ۱۲(۴۵)، 451-479.

http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-1022-fa.html

  • رضوانی، علیرضا. (۱۳۹۵). روح شهر؛ بازتعریفی از شهر، فضا، فضای شهری و تعیین شاخص‌های روح‌بخش. معماری سبز، ۲(۴)، 79-۵۵.
  • رضویان، محمدتقی، و آقایی، پرویز. (۱۳۹۳). بررسی و ارزیابی احساس امنیت اجتماعی در محله نمونه موردی: مطالعه تطبیقی محلات جماران و فاطمی، فصلنامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، ۶(۲۰)، 43-57.

https://www.sid.ir/paper/175696/fa

  • زارعی، غفار، و الماسی، فرزاد. (۱۳۹۵). تحلیلی بر ارزیابی مؤلفه‌های احساس امنیت شهروندان با تکنیک SWOT (مطالعه موردی کرمانشاه)، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، ۲(۱)، 58-۴۳.

https://irijournals.com/journals/political-sciences/v2-i4-1-winter95/

  • سازمان مسکن و شهرسازی کرمان. (۱۳۹۸). طرح تفصیلی شهر کرمان.
  • سبحانی، نوبخت، و بیرانوند زاده، مریم، و گرامی طیبی، محسن، و صید بیگی، صادق. (۱۳۹۷). واکاوی فضایی احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعه موردی: شهر خرم‌آباد)، مطالعات نواحی شهری، ۵(۲)، 49-۳۱.

DOI:10.22103/JUSG.2019.1967

  • سجودی، مریم، و حاتمی نژاد، حسین، و قربانی، رامین. (۱۴۰۰). بررسی میزان امنیت محیطی با تأکید بر رویکرد CPTED (مطالعه موردی محله فرهنگ شهر رشت)، مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، ۲(۲)، 60-۳۱.

DOI:10.22124/GSCAJ.2021.19653.1080

  • شریعتی مزینانی، سعید، و فروغ­زاده، سیمین. (۱۳۹۶). فضاهای عمومی و امنیت زنان در شهر مشهد، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، ۱۶(۱۹)، 71-90.

DOI:10.22108/SSOSS.2018.100985.1007

  • صدرالسادات، آیدا، و سجاسی قیداری، حمدالله، و عنابستانی، علی‌اکبر. (۱۳۹۵). تحلیل نقش عوامل فضایی – کالبدی روستایی بر میزان احساس امنیت، همایش ملی رویکردهای نوین در برنامه‌ریزی و توسعه پایدار منطقه‌ای، مرودشت.
  • صمدی، علی، و موسوی، سید یعقوب، و ازکیا، مصطفی. (۱۳۹۸). تحلیل جامعه شناختی-کالبدی فضاهای عمومی شهری مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران. شهر پایدار، ۲(۴)، 101-114.

DOI: 10.22034/JSC.2019.202647.1130

  • عامری، محمدعلی. (۱۴00). مؤلفه‌های مؤثر بر پیشگیری از جرائم و تأمین امنیت شهری (مطالعه موردی: منطقه ۱۵ شهر تهران)، شهر پایدار، ۴(۳)، ۳9-۱
  • عباس‌زاده، شهاب و تمری، سودا. (۱۳۹۲). بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیاده راه‌ها به‌منظور افزایش سطح تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی محورهای تربیت و ولیعصر تبریز، مطالعات شهری، ۱(۴)، 95-104.
  • عبدالله‌زاده فرد، علیرضا. (۱۳۹۵). ارتقای کیفیت فضاهای عمومی شهری راهبردی در شکل‌گیری همبستگی اجتماعی (نمونه موردی: محوطه پیرامونی ارگ کریم‌خان، شهر شیراز)، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، ۹(۱)، 225-242.

DOR: 20.1001.1.66972251.1395.9.1.13.0

  • عنابستانی، علی‌اکبر، جوان‌شیری، مهدی، و احمدی، سودابه. (۱۳۹۸). تحلیل اثرات برنامه‌ریزی کالبدی بر حفظ امنیت روستاییان با تأکید بر امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)، برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، ۴(۲)، 11-29.

DOI:10.30473/psp.2019.6064

  • فلاحتی، لیلا. (۱۳۹۴). ساختار فضایی شهر و احساس امنیت در بین زنان (مطالعه موردی: ورودی مترو تجریش و پایانه جنوب تهران)، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۵(۲)، ۶۱-۷۳.
  • قرایی، فریبا، رادجهانبانی، نفیسه، و رشیدپور، نازیلا. (۱۳۸۹). بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (مطالعه موردی: مناطق ۲ و ۱۱ تهران)، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، ۳(۴)، ۱۷-۳۲.

http://www.armanshahrjournal.com/article_32639.html

  • منتظرالحجه، مهدی، شریف‌نژاد، مجتبی، و رجبی، مریم. (۱۳۹7). سنجش عوامل کالبدی مؤثر بر حس امنیت در فضاهای شهری از دیدگاه سالمندان (مورد پژوهی: میدان خان یزد). معماری و شهرسازی ایران، ۹(۱۵)، 91-105.

DOI:10.30475/isau.2018.68582

  • Azevedo, V. & Sani, A. & Nunes, L. & Paulo, D. (2021). Do you feel safe in the Urban Space? From perceptions to Associated Variables. Anuario de Psicologia juridical, 31, 75-84.
  • Bevilacqua, C. & Trillo, C. & Pizzimenti, P. & Maione, C. (2015). Urban form and Urban Security: Insights from a Southern Italian Neighbourhood. Conference: Proceedings Ghent Belgium.
  • Ceccato, V. & Lukyte, N. (2011). Safety and sustainability in a city in transition: the case of Vilnius, Lithuania. Cities, 28 (1), 83-94.

DOI:10.1016/j.cities.2010.10.001

  • Clancey, G. & Lee, M. & Fisher, D. (2012). Crime prevention through environmental design (CPTED) and the New South Wales crime risk assessment guidelines: A critical review. Crime Prevention & Community Safety, 14(1), 1-15.

DOI:10.1080/07293682.2015.1118392

  • Cozens, P. M. (2011). Urban planning and environmental criminology: Towards a new perspective for safer cities. Planning Practice and Research, 26(4), 481-508.

DOI: 10.1080/02697459.2011.582357

  • Kourtit, K. & Pele, M. M. M. & Nijkamp, P., & Pele, D. T. (2021). Safe cities in the new urban world: A comparative cluster dynamics analysis through machine learning. Sustainable Cities and Society, 66.

DOI:10.1016/j.scs.2020.102665

  • Maguire-Jack, K. & Showalter, K. (2016). The protective effect of neighborhood social cohesion in child abuse and neglect. Child Abuse & Neglect, 52, 29–37.

DOI:10.1016/j.chiabu.2015.12.011

  • Marzbali, M. H. & Abdullah, A. & Razak, N. A. & Tilaki, M. J. M. (2012). Validating crime prevention through environmental design construct through checklist using structural equation modelling. International Journal of Law, Crime and Justice, 40 (2), 82-99.

DOI:10.1016/j.ijlcj.2011.08.005

  • Razaniak, P. & Winiarczyk-Razaniak A. (2014). Influence of the Social Security level on Population Migration in Poland. Social and Behavioral science, 12, 2-12.
  • Sakip, S. R. M. & Abdullah, A. (2012). Measuring crime prevention through environmental design in a gated residential area: A pilot survey. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 42, 340-349.

DOI:10.1016/j.sbspro.2012.04.198

توسعه پایدار شهری
دوره 3، شماره 9
بهمن 1401
صفحه 75-92

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار