رتبه‌بندی مناطق کلان‌شهر تهران بر اساس شاخص‌های زندگی سالمندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

روند رو به افزایش جمعیت سالمندی در ایران و همراه بودن پدیده سالمندی با بروز اختلالات جسمی و روحی ضرورت تعیین کیفیت زندگی این قشر را افزایش داده است. کیفیت زندگی سالمندان در مناطق شهری به لحاظ آسیب‌پذیری تحت تأثیر عوامل گوناگونی از جمله شرایط محیط طبیعی و اجتماعی است، بنابراین همه مناطق کلان‌شهر تهران از نظر شرایط مناسب برای گذراندن دوره‌ی زندگی سالمندی وضعیت متعادلی ندارند. از این رو این تحقیق به بررسی وضعیت مناطق کلان‌شهر تهران بر اساس شاخص‌های زندگی سالمندی پرداخته است. شاخص‌های اصلی این تحقیق در ابعاد «اجتماعی- فرهنگی»، «رفاهی- تفریحی» و «سلامت و حمل‌ونقل» می‌باشد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارها اکسل و (سیستم اطلاعات جغرافیایی) و نیز از مدل تاپسیس جهت رتبه‌بندی مناطق 22 گانه استفاده شده است. نتایج این پژوهش به‌صورت رتبه‌بندی مناطق 22 گانه شهر تهران در 5 طیف (کاملاً مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، کاملاً نامناسب) ارائه گردیده است. نتایج حاصل از تکنیک تاپسیس نشان می‌دهد که منطقه‌ی دو، رتبه‌ی اول برای زندگی سالمندی و منطقه 17 رتبه آخر در بین مناطق 22 گانه شهر تهران را داراست. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که باید به وضعیت سالمندان توجه بیشتری شود، خصوصاً آن دسته از سالمندان که در شرق (مناطق 8 و 13) و جنوب تهران (مناطق 10،17 و 19) ساکن هستند.
 
  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ranking of Tehran Metropolitan Areas based on Elderly Life Indicators

نویسندگان [English]

  • Mohammad Soleimani Mehranjani 1
  • Leila Mefakheri 2
1 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.
2 M.A., Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The growing trend of aging populations in Iran associated with physical and mental disorders strengthen the necessity of life quality determination of this stratum. The life quality of the elderly in urban areas is influenced by a variety of factors, including environmental and social conditions. Therefore, all areas of Tehran metropolitan do not have the same conditions for an elderly life. For this purpose, the study examined the status of Tehran metropolitan areas based on indicators of the elderly life. The research method is descriptive-analytical and the main variables are socio-cultural indicators, recreational index, health and transportation issues. Data analysis using Excel and GIS software has also been implemented for the TOPSIS model to rank 22 areas. The results of this research are presented in the ranking of 22 areas of Tehran in 5 spectra (perfectly suitable, appropriate, moderate, inappropriate, and completely inappropriate). The results of the Topsis technique show that Zone 2 ranked the first suitable area for the elderly life, and the 17th region has the last level among districts of Tehran. The results of this study showed that monitoring the situation of the elderly is noticeable, especially among elderly people who live in the east (regions 8 and 13) and south of Tehran (regions 10, 17 and 19).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elderly Life
  • Quality of Life
  • Tehran City

مراجع

  • باستانی، سوسن، و فاطمه ذکریایی سراجی. 1391. تفاوت‌های جنسیتی در سالمندی: شبکه‌ها و حمایت‌های اجتماعی. مجله مسائل اجتماعی ایران 3(1): 57-33.
  • بدری آذرین، یعقوب.1392. مقایسه کیفیت زندگی افراد سالمند ورزش‌کار و غیر ورزش‌کار شهر تبریز. مجله سالمندی ایران 8(3): 82- 74.
  • جمشیدی، لیلا، و اصغر سیف.1395. مقایسه عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی در زنان و مردان سالمند شهر همدان 1393. نشریه سالمند شناسی1(1): 10-1.
  • حکمت پور، داوود، فرزانه جهانی، و فاطمه بهزادی.1393. بررسی کیفیت زندگی زنان سالمند شهر اراک در سال 1392. مجله علمی پژوهشی دانشگاه اراک 17(2): 1-8.
  • رحمانی، فهیمه، حسن حق شناس، سید موسی کافی، علیرضا جعفری، و آرش مانی.1390. رابطه هوش‌بهر جاری و قبل از بیماری در سالمندان با مشکل دمانس. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 21(85): 148-157.
  • طرح جامع و تفصیلی شهر تهران، سال 1390، شهرداری تهران.
  • کارمونا، متیو، تیم هیت، تنراک، و استیون تیسدل. 2009. مکان­های عمومی فضاهای شهری ابعاد گوناگون طراحی شهری. ترجمه فریبا قرایی، مهشید شکوهی، زهرا اهری، و اسماعیل صالحی. 1394. تهران: انتشارات دانشگاه هنر.  
  • مشایخ، مهرنوش. 1377. بررسی ساختار جمعیت سالمندان در کشور. فصلنامه‌ی جمعیت 25 و 26: 71-89.
  • مرکز آمار ایران. www.amar.org
  • نعمتی، داریوش، و حبیب آقا بخشی. 1392. تهران شهر دوستدار سالمند، گام‌های آغازین تحقق نخستین پایتخت سالمندی جهان (به مناسبت سال سالمندی). فصلنامه‌ی پژوهش اجتماعی 6(18): 44- 15.
  • Bergland, Astrid, and Ingrid Narum. 2007. Quality of life demands comprehension and further exploration. J Aging Health 19: 39-61.
  • Cavallero, paola., F.Morino-Abbele, and B. Bertocci. 2007. The social relations of the elderly. Arch Gerantal Geriater 44(1): 97-100.
  • Fassino, Secondo., P. Leombruni, G. Abbate-Daga . A. Brustolin, GG. Rovera, and F. Fabris. Quality of life in delendent older adults living at home. 2002. Arch gerontol geriatr 35(1):9-20.
  • Harrefors, Christina., Stefan Savenstedt, and Kavin Axelsson. 2009. Elderly People's Perceptions of How they want to be cared for: An interview study with healthy elderly couples in Northern Sweden. Scand J Caring Sci 23: 353- 360.
  • Kalach, Alexandre., and Ingrid Keller. 1999. The WHO perspective on active ageing, Promotion and Education. Paris 6(4): 20-26.
  • World health organization. 2012. (WHO)
توسعه پایدار شهری
دوره 2، شماره 3
مرداد 1400
صفحه 57-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار